PEST là một mô hình phân tích các yếu tố bên ngoài, trong đó “P” đại diện cho tình hình Chính trị (Politics), “E” là kinh tế (Economic), “S” cho xã hội (Social) và “T” là công nghệ (Technology). Phân tích PEST mô tả một bộ khung gồm các yếu tố thuộc môi trường vĩ mô có ảnh hưởng lớn đến việc quản lý chiến lược của doanh nghiệp.
Người sáng tạo ra mô hình PEST là Francis J. Aguilar, giáo sư ngành quản lý tại trường đại học Harvard. Ông đã phát triển công cụ phân tích môi trường vĩ mô này để nghiên cứu sâu về sự ảnh hưởng của môi trường kinh doanh đến một doanh nghiệp (1967).
Mục lục
Các Yếu Tố Trong PEST
Các Yếu tố Chính Trị – Political Factors
Các yếu tố chính trị liên quan đến những ảnh hưởng của Chính phủ trong nền kinh tế. Những yếu tố này cực kỳ quan trọng trong việc quản lý chiến lược của một công ty. Các yếu tố chính trị có thể liên quan đến chính sách tài khóa, luật lao động, luật môi trường, rào cản thương mại, lãi suất và ổn định chính trị.
Yếu tố chính trị cũng có thể bao gồm những hàng hoá dịch vụ mà Chính phủ muốn hoặc không muốn cung cấp hoặc được Chính phủ cung cấp (ví dụ như trợ cấp). Chính phủ cũng có ảnh hưởng lớn đến lĩnh vực y tế, giáo dục và cơ sở hạ tầng của một quốc gia, một đất nước.
Các Yếu Tố Kinh Tế – Economic Factors
Các yếu tố kinh tế bao gồm mức độ tăng trưởng, lãi suất và tỷ lệ lạm phát của một nền kinh tế. Những yếu tố này có ảnh hưởng lớn đến cách các doanh nghiệp hoạt động và ra quyết định.
Ví dụ, lãi suất có thể ảnh hưởng đến chi phí vốn của doanh nghiệp và do đó sẽ ảnh hưởng tới chiến lược phát triển và mở rộng một công ty. Tỷ giá hối đoái sẽ ảnh hưởng đến chi phí hàng hóa xuất khẩu, nguồn cung và giá hàng hóa nhập khẩu.
Các Yếu Tố Xã Hội – Social Factors
Các yếu tố xã hội bao gồm khía cạnh văn hoá và những vấn đề như hiểu biết về sức khoẻ, tăng trưởng dân số, cơ cấu độ tuổi, nghề nghiệp và đặc biệt là an sinh xã hội. Những yếu tố xã hội này ảnh hưởng đến tổng cầu về sản phẩm dịch vụ của một công ty và cách mà công ty sẽ đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Ví dụ sự già hóa dân số có thể gây nên sự thiếu hụt nhân lực trong các công ty và dẫn đến chi phí lao động tăng cao hơn. Dựa trên các yếu tố xã hội, các tổ chức có thể thay đổi chiến lược quản lý của mình để thích ứng được với những biến đổi này, ví dụ khi thiếu hụt nhân sự làm việc trí óc, công ty có thể thuê những người đứng tuổi hơn.
Các Yếu Tố Công Nghệ – Technological Factors
Các yếu tố công nghệ bao gồm các khía cạnh về sinh thái, môi trường cũng như các khía cạnh liên quan đến nghiên cứu và phát triển (R&D) và tự động hóa. Các yếu tố công nghệ sẽ tác động đến rào cản gia nhập thị trường, mức năng suất tối thiểu, và sự cân nhắc về việc tự sản xuất hay thuê ngoài.
Ngoài ra, các yếu tố công nghệ ảnh hưởng đến chi phí và chất lượng của sản phẩm dịch vụ và thường sẽ dẫn đến những đổi mới sáng tạo.
Áp Dụng Mô Hình
Tầm quan trọng của các yếu tố trong mô hình PEST với từng công ty sẽ thay đổi tùy thuộc vào môi trường ngành và các sản phẩm dịch vụ mà công ty cung cấp.
Ví dụ, các yếu tố xã hội sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến người tiêu dùng và các doanh nghiệp B2B, trong khi các tổ chức cung cấp dịch vụ cho chính phủ sẽ bị tác động nhiều hơn bởi các yếu tố chính trị.
Các yếu tố dễ thay đổi trong tương lai hoặc liên quan chặt chẽ với tổ chức sẽ có tầm ảnh hưởng lớn hơn. Ví dụ, một tổ chức phải vay vốn từ bên ngoài sẽ thấy rõ các yếu tố kinh tế (đặc biệt là lãi suất) quan trọng hơn các yếu tố chính trị hay xã hội.
Các Biến Thể Khác
Cũng có khá nhiều biến thể của mô hình PEST, nhưng là sự bổ sung cho bốn yếu tố hiện có. Ví dụ:
DESTEP: thêm vào các nhân tố về nhân khẩu học (Demographic) và sinh thái học (Ecological).
STEEPLED: Hoặc một mô hình mới xuất hiện gần đây STEEPLED (Xã hội-Social, Kinh tế công nghệ- Techonological Economic , Môi trường-Environment, Chính trị-Political, Pháp luật-Legal, Giáo dục-Education, Nhân khẩu học-Demographic).
PESTLE: Một biến thể khác là mô hình PESTLE với sự góp mặt của các yếu tố pháp luật (Legal) và môi trường (Environment).
Nếu mọi người muốn áp dụng mô hình này theo cấp độ địa phương, quốc gia hay toàn cầu, họ có thể sử dụng một biến thể khác có tên gọi là LONGPESTEL.
Lời Khuyên
Các yếu tố trong mô hình PEST, kết hợp với các yếu tố vi mô bên ngoài và nội lực bên trong tổ chức cũng có vai trò tương tự như những cơ hội và thách thức trong mô hình SWOT.
Điều quan trọng là bạn hãy coi phân tích PEST như một phần của việc phân tích các yếu tố bên ngoài tổ chức, để tiến hành lập kế hoạch chiến lược hoặc phân tích chiến lược. Mô hình PEST sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về các yếu tố môi trường vĩ mô có ảnh hưởng lớn tới tổ chức.
Đọc thêm: Phân Tích PEST – Bức Tranh Toàn Cảnh Về Môi Trường Kinh Doanh